คัดเค้า (Siamese Randia) เป็นพืชสมุนไพรจำพวกเถา ที่มีชื่อเรียกตามท้องถิ่นต่างๆ เช่น เชียงใหม่เรียกจีเก๊า, หนามลิดเค้า, โยทะกา หรือเค็ดเค้า เป็นต้น คัดเค้าเป็นพันธุ์ไม้ที่คนสมัยกันมักคุ้นหูและรู้จักกันดี แต่สำหรับในปัจจุบันหลายคนอาจสงสัยอยู่ว่าคือพันธุ์ไม้อะไรกัน ซึ่งคัดเค้านั้นมีถิ่นกำเนิดทั้งในไทยและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และมีประโยชน์มากมายเลยทีเดียว
ลักษณะทั่วไปของคัดเค้า
สำหรับต้นคัดเค้านั้นเป็นไม้เถาเนื้อเหนียวแข็งที่มีความสูงของลำต้นประมาณ 3 – 6 เมตร เปลือกลำต้นมีสีน้ำตาล มักขึ้นพันเลื้อยไปยังต้นและกิ่งไม้ และตามลำต้นจะมีข้อและใบงอกออกมาเป็นคู่ๆ ข้อละ 1 คู่ พร้อมหนามแหลมงองุ้มออกจากโคนใบคล้ายเขาของควาย ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นเอกลักษณ์โดดเด่นของต้นคัดเค้าเลยทีเดียว ส่วนใบนั้นจะเป็นใบเดี่ยว ออกแบบตรงข้ามกัน รูปรี โคนสอบ ปลายแหลม ขอบเรียบ และดอกนั้นจะออกเป็นช่อกระจุกอยู่ตามซอกใบเป็นช่อใหญ่ โดยมีลักษณะคล้ายกับดอกเข็ม ส่วนผลของคัดเค้าจะออกเป็นพวงหรือกลุ่ม มีลักษณะกลมหรือรี ผิวผลจะเรียบและมัน สีเขียวเข้ม แต่เมื่อสุกจะมีสีดำ ปลายผลจะแหลม ภายในมีเมล็ดจำนวนมาก โดยออกผลในช่วงเดือนเมษายน
ประโยชน์และสรรพคุณของคัดเค้า
ใบ – ช่วยแก้โลหิตซ่าน ให้รสเฝื่อนเมา
ดอก – ช่วยแก้โลหิตในกองกำเดา ให้รสขมหอม
ลูก – ช่วยบำรุงโลหิต บำรุงผิวพรรณให้ผ่องใส และช่วยในการขับโลหิตระดูที่เน่าร้าย ให้รสเฝื่อนปร่า
เปลือกต้น – ช่วยปิดธาตุ แก้อาการเลือดออกทางทวารทั้งห้า รวมทั้งแก้โลหิตซ่าน และช่วยขับเสมหะ ให้รสฝาด
ทั้งต้น – ช่วยขับเสมหะ และแก้อาการไข้ ให้รสเฝื่อนฝาด
นอกจากประโยชน์อันมากมายของต้นคัดเค้านี้แล้ว ยังนำมาปลูกเป็นไม้ประดับตามบ้านเรือนอีกด้วย นิยมให้เลื้อยตามรั้วบ้านเพราะมีประโยชน์ที่นอกจากความสวยความหอมแล้ว ยังใช้แทนเป็นลวดหนามรั้วได้ดีทีเดียว และเด็กๆ ยังชอบนำผลคัดเค้านี้มาทำเป็นลูกกระสุนเล่นกันในกลุ่มด้วย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น