กระถิน

กระถิน หรือกระถินดอกขาว, กระถินไทย, สะตอบ้าน, สะตอเทศ (Wild Tamarind) นั้นเป็นพืชจำพวกต้นชนิดหนึ่ง อยู่ในหมู่เกาะมหาสมุทรแปซิฟิกและอเมริกาเขตร้อน ส่วนในประเทศไทยนั้นเริ่มนำสมุนไพรชนิดนี้เข้ามาปลูกตั้งแต่ช่วงสมัยสุโขทัยเลยทีเดียว และเพราะต้นกระถินนั้นปลูกง่ายขยายพันธุ์ได้ดีจึงทำให้สามารถพบเห็นได้ง่าย

ลักษณะของกระถิน

สำหรับต้นกระถินนั้นเป็นไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ก ไม่ผลัดใบ สูงประมาณ 3 – 10 เมตร เปลือกลำต้นมีสีเทา ส่วนใบนั้นคล้ายขนนกสองชั้น เรียงสลับ ยาวประมาณ 12.5 – 25.0 เซนติเมตร โดยแยกแขนงออกประมาณ 3 – 19 คู่ แกนกลางใบมีขน โคนใบเบี้ยว ปลายแหลม และดอกกระถินนั้นจะมีสีขาว โดยออกดอกเป็นช่อประมาณ 1 – 3 ช่อ แบบกระจุกแน่นตามง่ามใบรวมทั้งปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงโคนคล้ายรูประฆังติดกัน มีกลีบดอกอยู่ 5 กลีบ ปลายเป็นรูปสามเหลี่ยม 5 แฉก เมื่อดอกกระถินบานเจริญเต็มที่แล้วกว้างประมาณ 2.0 – 2.5 เซนติเมตร และเมล็ดเป็นมันมีสีน้ำตาลรูปไข่แบนกว้าง

ประโยชน์และสรรพคุณของกระถิน
สำหรับประโยชน์และสรรพคุณทางยาของกระถินนั้นได้มาจาก 2 ส่วนหลักๆ ดังนี้

ดอก – ช่วยแก้เกล็ดกระดี่ขึ้นตา และบำรุงตับ ให้รสมัน

ราก – นับได้ว่าเป็นยาอายุวัฒนะเลยทีเดียว ช่วยในการขับลม ขับระดูขาว ให้รสจืดและเฝื่อน

สำหรับใครที่กำลังมองหากระถินอยู่ล่ะก็ ควรเลือกซื้อยอดกระถินที่มีความสดใหม่เสมอ โดยไม่ร่วงโรยหรือเหี่ยวเฉา เมื่อซื้อมาแล้วควรนำมาห่อไว้ด้วยกระดาษอาจเป็นกระดาษหนังสือพิมพ์ก็ได้ จากนั้นก็ใส่กล่องพลาสติกไว้แล้วปิดฝาให้มิดชิดเก็บไว้ในตู้เย็นช่องผัก เพียงเท่านี้ก็สามารถช่วยยืดอายุของกระถินในมือได้เพิ่มขึ้น

แต่อย่างไรก็ตาม แม้กระถินจะมีประโยชน์มาก แต่โทษของมันก็มีอยู่เช่นกันคือในกระถินจะช่วยดูดซับธาตุซีลีเนียมจากดินมาสะสมไว้เป็นจำนวนมากทำให้อาจเกิดพิษขึ้นได้ และในใบกระถินจะมีสารลิวซีนีนที่ทดลองในสัตว์พบว่าทำให้ขนร่วงและเป็นหมัน แต่ทั้งนี้ยังไม่มีรายงานถึงอันตรายข้อนี้ในมนุษย์